Funkcjonowanie domów dziecka w Polsce. Przegląd statystyk i podstawowych informacji
Dom dziecka to całodobowa placówka opiekuńczo-wychowawcza, w której mieszkają dzieci oraz młodzież znajdujące się w trudnej sytuacji rodzinnej (ograniczone prawa rodzicielskie, śmierć rodziców). Nazywane są sierotami społecznymi.
W 1997 roku w Polsce działało 351 placówek opiekuńczo-wychowawczych. W 2011 roku liczba ta wzrosła do 807.
Zasady funkcjonowania domów dziecka
To, na jakich zasadach powinien funkcjonować dom dziecka określa ustawa o wsparciu rodziny i systemie pieczy zastępczej, którą wydał Minister Pracy i Polityki Rodzinnej 22 grudnia 2011 roku.
Do podstawowych zadań domu dziecka należy zapewnianie małoletnim całodobowej opieki i zaspokajanie podstawowych potrzeb, w tym emocjonalnych, rozwojowych, społecznych, zdrowotnych i religijnych. Opiekunowie przygotowują plan pomocy dla każdego dziecka, który ma na celu jego szybkie usamodzielnienie lub zapewnienie miejsca w innej rodzinie niż biologiczna, jeżeli nie ma szans na resocjalizację matki lub ojca. Prowadzone są jednak starania, aby pierwotni rodzice mogli odzyskać władzę rodzicielską.
Domy dziecka dają możliwość rodzicom biologicznym kontaktu z dziećmi, jeżeli sąd nie wyda takiego zakazu. Zapewniają jednocześnie dziecku warunki do nauki i prawidłowego egzystowania. Gdy jest taka konieczność, wychowanek otrzymuje pomoc terapeutyczną i może korzystać ze wszystkich świadczeń zdrowotnych, bez żadnych ograniczeń.
Statystyki domów dziecka w Polsce
69% dzieci znajdujących się w trudnej sytuacji rodzinnej trafia do placówek opiekuńczo-wychowawczych z przedziałem wiekowym 7-16 lat. Jest to bardzo duży odsetek. Wynika to przede wszystkim z trudności znalezienia rodziny zastępczej dla dzieci, które ukończyły 7 rok życia, a także dla tych, które zbliżają się już do pełnoletności. W 2011 roku zaledwie 13% tych dzieci trafiło do adopcji. Nieco więcej, bo 30% powróciło do rodziców biologicznych.
Ciekawie wygląda porównanie liczebności domów dziecka, w zależności od województwa. Najwięcej wychowanków znajduje się w placówkach na terenie województwa śląskiego (2224), mazowieckiego (2066) oraz dolnośląskiego (1983).
Szczegółowe analizy znajdziesz na wykresach.